De jongens kwamen vanmorgen pas tegen negenen uit hun tent gerold. Willem en ik zaten toen al een tijdje lekker in de zon voor onze tent aan een kop gember/citroenthee.
M´n breiwerkje erbij
Ik had gezien, dat er om 12.00 uur een rondleiding zou zijn en we zorgden er dus voor om ruim voor die tijd aanwezig te zijn. Dat was maar goed, want toen we de tickets gekocht hadden, bleek, dat je eerst nog met een pendelbus mee moest om op het voormalig kampterrein te komen.
Toen we uitstapten was het 11.40 uur en we hadden nog 20 minuten de tijd om rond het huis van de kampcommandant te lopen. Het huis staat zo´n beetje op instorten en wordt geconserveerd doordat er een glazen ´kas´ omheen gebouwd is.
Hier staan we bij wagons, waar Joden in vervoerd werden naar andere kampen. De wagons werden helemaal volgepropt. Met 1 tonnetje water en 1 tonnetje als wc zaten die mensen een paar dagen en nachten in het donker en konden amper aan lucht komen. Er stierven dan ook altijd mensen tijdens de transporten. Nu worden elke dag via een monitor de namen genoemd van de mensen die rond de datum van de dag zijn weggevoerd.
Op de voormalige appèlplaats is een monument. Eén steen voor elke persoon, die vanuit Westerbork gedeporteerd werd en nooit meer terug kwam. De meeste stenen hebben een ster, want de meeste gedeporteerden waren Jood. Maar er zijn ook stenen zonder ster, voor bijvoorbeeld de gedeporteerde zigeuners. De stenen hebben allemaal een andere hoogte om aan te geven, dat er zoveel verschillende mensen zijn weggevoerd. De gids leest hier een gedicht voor van een overlevende.
Na de oorlog is de barak in gebruik geweest door een kippenboer in Zelhem. Vandaar dat je nu de vierkante gaten ziet, waar de kippen doorheen naar binnen en naar buiten konden. De barakken waren 80 bij 10 meter. Om uit te beelden hoe groot dat is, waren er spanten geplaatst, want de barak, die er nu nog staat is een stuk kleiner. Er huisden soms wel tot 900 personen in zo´n barak. Er was maar 1 toilet ...
wat een plaatje, he?! |
Nazomer/herfst! Rozebottels |
We deden meteen het dagelijkse boodschappenrondje. De jongens hadden gekozen voor een broodje burger. Lekker met saus, sla, augurk en gebakken uit. Een lekker toetje na en de buikjes waren weer rond. Met drie pubers moet je continu zorgen dat er voedsel is ;-).
Daarom ga ik nu maar eens een koffie rondje doen. Met een lekkere koek!