dinsdag 12 februari 2013

Koken met basisingrediënten

Al jaren kook zonder pakjes en zakjes, maar gewoon met onbewerkte basisingrediënten. Destijds maakte ik die keuze omdat ik voordelig uit wilde zijn. Voedsel wat al bewerkt is (gewassen, gesneden, verpakt of wat dan ook) is uiteraard duurder. Later zag ik in, dat er heel wat meer voordelen zitten aan het koken zonder pakjes en zakjes. Vaak zijn die namelijk slecht voor de gezondheid. Pakjes met kruiden bevatten vaak veel te veel zout en bovendien e-nummers, waaronder het beruchte e-621 (smaakversterker). Voorverpakte groenten hebben vaak een chloorhoudend bad gehad (bleh!). En ga zo maar door. Ook wordt door het hele zakjes-, pakjes- en kant-en-klaar-gebeuren het milieu enorm belast. Kruidenmixen worden vaak verpakt in folie en daarna ook nog eens in karton. Veel voedsel zit in plastic verpakt. Dat kan best anders. Als je gewoon losse groenten en fruit koopt, scheelt dat enorm veel verpakkingsmateriaal. Kortom: koken met basisingrediënten heeft vele (alleen maar!) voordelen.
Het probleem is, dat veel mensen niet meer weten hoe ze zonder zakjes en pakjes moeten koken. Of ze denken, dat ze daar geen tijd voor hebben. Toch is het echt niet moeilijk en met een beetje planning goed te doen. 
Misschien kan ik je inspireren met zomaar twee gerechtjes die ik vorige week klaarmaakte.

Allereerst was daar tomatensoep. Ik had een kilo of drie tomaten bij de boer vandaan meegenomen. Ze waren goed rijp. Er zat hier en daar zelfs al een schimmelig exemplaar bij. De tomaten moesten dus snel verwerkt worden. En aangezien tomatensoep hier met stip favoriet is, maakte ik tomatensoep.

Ik haalde de schimmeltomaten er tussenuit en deed de rest in een bak water. Dan konden die vast schoon weken. Ik deed een scheut olijfolie in een grote pan en stak het gas aan. Op een matig vuurtje warmde ik de olie en intussen sneed ik een paar uien in grove stukken. De uien deed ik in de olie en snel hakte ik nog een paar tenen knoflook fijn. Ook die gingen in de olie. Terwijl de uien en de knoflook zachtjes fruitten, waste ik zorgvuldig de tomaten, sneed ook die in grove stukken en deed ze in de pan. Ik liet de boel aan de kook komen, stak er twee laurierblaadjes tussen, strooide er basilicum, oregano, paprikapoeder en zout over en gooide er een paar peperkorrels bij. Het deksel ging op de pan en de pan in de Hooimadam. Daar heb ik hem tot de volgende dag in laten staan.




Die dag draaide ik de tomatenprut door de roerzeef.



Ziedaar, een prachtige, gladde tomatensoep!


Nu kon ik kiezen: zo laten (maar dat is wel érg basis ;-) ), een beetje binden, groenten erbij?
Ik koos ervoor om er een lekker stevig soepje van te maken. Iets voor hongerige pubers die uit school komen. Of voor kleumende kinderen die tussen de middag wel trek hebben in iets warms. Of voor Willem, die zoiets ´s avonds ook wel lekker vindt, of het meeneemt naar zijn werk.

Ik had behalve tomaten ook soepgroenten mee gekregen bij van Os. Soepgroenten kun je natuurlijk ook prima zelf maken. Maar de soepgroenten die ik bij van Os meeneem zijn voorgesneden en verpakt. Ik krijg ze voor een zacht prijsje mee, omdat ze anders moeten worden weggegooid. Ik nam dus een zak soepgroenten en ook een bosje bladselderij. De selderij waste en hakte ik en samen met de soepgroenten ging het bij de tomaten-basissoep. Ik deed er wat water bij en bracht de soep tot aan de kook.




Intussen draaide ik van een beetje gehakt, (veel) broodkruim en wat peper en zout mooie soepballetjes.



Samen met wat gebroken krulvermicelli gingen ook de balletjes de soep in.


Mmm, wat rook dat lekker en wat zag dat er al goed uit!


Om de balletjes, vermicelli en groenten een beetje te laten garen, schoof ik de pan nog eens de Hooimadam in. Zo konden meteen ook alle smaken goed door de soep trekken


Je ziet dat je dus echt geen meneer Knorr of meneer Maggi of andere grote meneer nodig hebt om met basisingrediënten een lekker soepje te koken! En de tijd? Mmmm, misschien alles bij elkaar een half uurtje? Daar heb je dan ook wat voor!

En dan nu nog zo´n simpel gerecht. Een preischotel. Ik maakte hem vorige week dinsdag. Op dinsdag ben ik van kwart over 4 tot kwart over 6 van huis om met Jan naar een SoVa-training te gaan. Ik kies dan een maaltijd die ik van te voren kan klaarmaken. Vorige week koos ik deze preischotel. Ik maakte hem al ´s morgens en zette hem klaar in de oven. Die hoefden de kinderen ´s middags om half 6 alleen maar even aan te zetten en, voilà, om kwart over 6 stond de maaltijd gereed.

Voor de schotel kookte ik eerst een grote pan aardappels om puree te maken. Dat wil je echt niet uit een pakje, toch? Behalve dat dat nergens naar smaakt wil je het toch niet op je geweten hebben, dat er ergens in een fabriek eerst aardappels moeten worden gekookt, vervolgens gevriesdroogd, dan tot poeder gemalen, in folie verpakt, in kartonnen doosjes gedaan, in grote kartonnen omdozen in vrachtwagens naar de groothandel worden gebracht, daarvandaan naar de winkels vervoerd, door jou gekocht, en thuis met melk/water en boter tot een snotterige, gele brei worden geroerd??
Helemaal nergens goed voor. Gewoon aardappels koken met wat zout,


en daar een puts melk, een kluit boter en/of margarine en wat nootmuskaat bij doen. Even stampen met de pureestamper en klaar ben je!
Voor deze schotel heb ik behalve een kluit boter ook wat kruidenolie toegevoegd. Dat is gewoon olie waarin pepertjes hebben gezeten en die ik in een pot in de koelkast bewaar voor een gerecht waar ik wat pit aan wil toevoegen.



Ik bakte wat gehakt rul en kruidde dat met zout, peper en een vleug kerriepoeder.


Daarna waren de preien aan de beurt. Gewone, losse preien natuurlijk. Je kunt het groen van prei ook prima gebruiken. Ik moest een deel van het groen wegdoen, omdat het niet fris meer was.
De gewassen en gesneden prei kookte ik in wat water met wat zout beetgaar. Daarna liet ik het uitlekken in een vergiet. Het vocht ving ik op, want dat is heerlijk als basis voor soep of saus. Ik gebruikte het later in uiensoep.



Met mijn raspmolentje raspte ik een royale hoeveelheid kaas. Fluitje van een cent. Veel goedkoper dan geraspte kaas uit de winkel. En bovendien kun je zo alle incourante stukjes kaas op maken.



Daarna was het een kwestie van de ovenschaal vullen: laagje aardappelpuree, laagje gehakt, laagje prei, laagje aardappelpuree en tot slot de geraspte kaas.



En zo stond die ovenschotel ´s avonds op tafel:


Je moet dan héél snel een foto maken, anders is alles verdwenen ;-).