In het verleden heb ik bij vlagen weleens een tijdje zuurdesembrood gebakken. Maar de kinderen lustten liever ons typisch Nederlandse, luchtige gistbrood. En om nu alleen voor Willem en mij zuurdesembrood te bakken, vond ik op een gegeven moment dan toch weer teveel werk. Het potje met zuurdesemstarter raakte dan weer in de vergetelheid en ik bakte weer alleen gistbrood.
Wat ook meespeelde was, dat ik vond, dat ik niet zo goed desembrood kon bakken. Het is ook wel echt een andere tak van sport, hoewel er zeker ook overeenkomsten zijn met gistbrood bakken.
Een tijdje geleden meldde ik me aan bij een FB-groep voor zuurdesembrood bakken. Ik las daar mee en langzaam maar zeker begon het me duidelijk te worden, wat de mensen elkaar daar allemaal vertelden :-).
In mei kwam Paul Lebeau bij ons de graanmolens demonstreren, die wij in de webshop verkopen. Hij vertelde, dat hij altijd alleen maar zuurdesembrood bakt (en dan ook nog eens gemaakt van alleen meel, dus zonder bloem). Nu is dat niet zo vreemd, want Paul woont in Duitsland en daar wordt nu eenmaal veel meer zuurdesembrood gegeten dan bij ons.
Het zuurdesembrood bakken zette zich steeds vaster in mijn hoofd. Het water liep me door de mond als ik dacht aan zo´n vers gebakken, knapperig, rustiek zuurdesembrood. En daarbij komt: hoe leuk is het, als je van alleen maar meel, water en zout brood kunt bakken! En tenslotte is daar ook nog het gezondheidsaspect. Zuurdesembrood is gezonder dan gistbrood. Dat komt doordat de tarwe (of welke graansoort je dan ook gebruikt) tijdens het (lange) rijzen fermenteert. De goede voedingsstoffen worden daarna gemakkelijker door je lichaam opgenomen.
Op een dag keek ik, of er aanbod was voor een workshop zuurdesembrood bakken bij De Keukenboeren in Rotterdam. En, yes! Ik kon er op een voor mij gunstig moment inschrijven. Hoe leuk is dat? In plaats van zelf een workshop géven, ging ik een workshop vólgen en fijn iets nieuws leren. Ik ben iemand, die iets nieuws niet zo gemakkelijk uit een boekje haalt. Ik wil het graag zíen. Een workshop zuurdesembrood bakken zou me echt het laatste zetje geven, om ermee mee aan de slag te gaan.
Donderdag was het zover. Ik moest om 16.50 in Rotterdam zijn. Het was heel gek: Willem en ik gingen allebei rond kwart voor vier de deur uit, die middag. Willem had een personeelsuitje van zijn werk en ik ging dus naar de workshop. Allebei een kant uit, dat komt bij ons niet vaak voor.
Ik was ruim op tijd van huis gegaan, want rond vijven kan het behoorlijk druk zijn op de weg. Eigenlijk ging het heel voorspoedig. Het venijn zat hem in de staart. Op een kilometer of drie afstand van mijn reisdoel, kwam ik volledig vast te zitten in de stad. Ik heb over die laatste drie kilometer minstens 20 minuten gedaan! Maar goed, ik was op tijd weg gegaan en kon dit oponthoud wel hebben. Ik kon zelfs nog op mijn gemakje een goede parkeerplaats opzoeken. En precies om 16.50 uur stapte ik binnen.
Er waren nog vier andere vrouwen, die wilden leren bakken. De workshop werd gegeven door Sanne. Het begin van zuurdesembrood is een zogenaamde starter. Dat is in feite alleen maar een mengsel van meel en/of bloem met water. Door dat een tijdje (minstens een week) op je aanrecht te laten staan en steeds een beetje te voeden met meel/bloem en water, krijg je een actieve desem. Er ontstaan dan belletjes in het ´papje´ en die starter is eigenlijk dus je natuurlijke gist. Vaak geven mensen zo´n starter een naam en als je eenmaal een goed werkende starter hebt, ben je er zuinig op. Door de starter steeds op tijd te voeden, houd je hem in leven. Je kunt een deel van zo´n starter ook weggeven. Wij kregen allemaal een potje met starter en die heette daar Bep. Bep is inmiddels al 10 jaar oud. We vonden dat best indrukwekkend. Maar eigenlijk is 10 jaar relatief jong, vertelde Sanne. Ze had zelf een starter uit Duitsland, die geloof ik ergens in 1903 was opgestart. En in Rotterdam circuleert ook een start van ergens uit de jaren ´60. Ik heb weleens gelezen, dat er culturen zijn, waarin zo´n starter van moeder op dochter steeds doorgegeven wordt. Wat een leuk idee!
We leerden hoe we Bep moesten onderhouden. Bep was al flink actief, omdat Sanne haar eerder die dag had gevoed. Wij konden haar meteen gebruiken. We kregen een blad met een recept en moesten water, bloem en later ook zout aan een deel van de starter toevoegen. Even roeren en klaar. Nu moesten we wachten, totdat het zuurdesem het deeg helemaal doortrokken en geactiveerd had. Maar dat duurt wel een paar uur. In elk geval te lang voor tijdens de workshop. Daarom deden we het deeg-in-wording in een bakje, wat we later die avond mee naar huis mochten nemen. We gingen verder met een deeg, wat al actief was en wat Sanne voor ons had gemaakt.
Dit deeg had de eerst rijs, de zogenaamde bulkrijs, er al opzitten. We moesten het nu doorslaan, opbollen en vormen. Dat is wat je bij gistdeeg ook na de eerste rijs doet en was dus bekend terrein voor mij. Het heette alleen een beetje anders: je moest stretchen en folden en daarna het deeg op spanning brengen. Na het vormen werden de degen in rijsmandjes gelegd, voor de narijs. We moesten nu wachten, tot het deeg in volume was verdubbeld. Dan kon het afgebakken worden.
Intussen was er een Syrische mevrouw voor ons aan het koken geweest en kregen we een heerlijke maaltijd aangeboden. Het zag er super feestelijk uit en het smaakte erg lekker. We kregen er vers gebakken zuurdesembrood bij geserveerd. Dat kon eigenlijk bijna niet uitblijven, he :-).
Ook na het eten moesten we nog best wel een tijdje wachten. Maar uiteindelijk was het zover, dat de degen voldoende gerezen waren. We mochten ze op een bakpapier storten, nat maken en versieren met wat zaden. Daarna gingen ze de gloeiend hete oven in. Wat was het spannend om die degen door het deurtje van de oven allemaal mooi omhoog te zien komen! Alle broden waren uniek en kwamen er bruin en knisperend uit.
Ik kwam helemaal opgetogen thuis en voelde het al wel: er was een nieuwe hobby geboren. Ha, ha. In heb intussen vrijdag gebakken. En zaterdag. En gisteren. En ook voor vandaag staat er alweer een starter in de startblokken!
Natuurlijk moet ik nog flink oefenen en er gevoel bij krijgen. Maar dat komt vast goed.
Ik had dit al op Insta gedeeld en kreeg al meteen de vraag, of ik ook workshops zuurdesembrood bakken ging geven. En ja, dat wil ik zeker wel gaan doen, op termijn. Eerst flink oefenen, veel lezen, filmpjes kijken, allerlei granen uitproberen enzovoorts. En dan hoop ik in het nieuwe jaar inderdaad ook zuurdesemworkshops te gaan geven. Super leuk om ook deze kennis weer door te gaan geven!
